Rodzaj trzmielina ( Euonymus L.) w stanie dzikim reprezentowany jest w naszej florze przez trzmielinę pospolitą ( Euonymus europaea L.) oraz trzmielinę brodawkowatą (Euonymus verrucosa Scop.). Są to krzewy lub niewysokie drzewka o cennej funkcji biocenotycznej- stanowią bazę pokarmową dla wielu ptaków i innych zwierząt. Owoc to czterograniasta jaskraworóżowa torebka, zawierająca 4 białe nasiona w pomarańczowej osnówce. Utrzymują się na krzewie jeszcze długo po opadnięciu liści.
W wielu źródłach znajdziemy informację o trujących właściwościach całej rośliny, a przede wszystkim owocach, które zawierają silne glikozydy. Oczywiście szkopuł tkwi w odpowiednim dawkowaniu i przetworzeniu surowca. Wg dr Różańskiego: „surowcem zielarskim są owoce. Całe torebki można zbierać od II połowy września do października. Można też zbierać barwne rozwarte torebki bez nasion. Zebrany surowiec można wysuszyć w miarę szybko lub przetworzyć w stanie świeżym.Torebki trzmieliny po uwolnieniu nasion są cenne w fitoterapii. Owoc trzmieliny zawiera alkohole cukrowe, garbniki, flawonoidy, alkaloidy, kardenolidy, kwasy organiczne, witaminy (P, C, A, B1), saponiny.”
Wg przepisu dr Różańskiego syrop z trzmieliny należy do środków wzmacniających serce, moczopędnych i silnie żółciopędnych, zapobiegających atonii jelit, lekko rozwalniających w większych dawkach. Trzmielina zastępuje kruszynę i szakłak, przy czym nie powoduje bolesnych dolegliwości przy przeczyszczeniu.
SYROP TRZMIELINOWY wg dr Różańskiego
Około 0,5 kg całych owoców z nasionami lub torebek bez nasion trzmieliny rozdrobnić nożem. Rozdrobnione owoce trzmieliny zalać 2-2,5 l wody gorącej, zasypać 40-60 g kwasku cytrynowego (stabilizator składników czynnych), zagotować. Odstawić na 8 godzin pod przykryciem dla maceracji. Następnie przecedzić. Do uzyskanego wywaru dodać cukier 2 kg, nieco alkoholu 40% (100-200 ml), można dać miód, wymieszać. Zamykać w butelkach korkiem naturalnym lub w słojach. Nie wymaga pasteryzacji.
Jest kwaskowo-słodki, przyjemny w smaku, o różowo-czerwonej lub różowo-pomarańczowej barwie. Dodawać do herbaty lub zażywać 2 razy dziennie po 1 łyżce. W przeziębieniu i kaszlu 3-4 razy dziennie po 1 łyżce.
A na zakończenie wróćmy do postaci św. Hildegardy. Kim właściwie była i czemu o niej wspominam? Hildegarda jest autorką cennych dzieł z zakresu przyrody, teologii i medycyny. Żyła i tworzyła w latach 1098-1179. Zajmowała się przyrodolecznictwem, a co ciekawe- chorobę traktowała jako skutek zakłócenia równowagi między ciałem, duszą i duchem. To ona jest prekursorem leczenia trzmieliną. Korę z trzmieliny zalecała w leczeniu puchliny wodnej. Puchlina wodna jest to historyczne określenie medyczne dotyczące objawu polegającego na gromadzeniu nadmiernej ilości płynu w tkankach i naturalnych jamach ciała. Nie występuje we współczesnej terminologii medycznej. Prawdopodobnie można traktować ją jako synonim obrzęków uogólnionych. Korzeń trzemieliny zalecała natomiast do leczenia ran, hemoroidów i przepukliny.
Karina Rudzka
Link do funpage Zielarki kącik Kari: https://web.facebook.com/ZielarskikacikKari/
Link do strony www: https://zielarskikacikkari.wixsite.com/zielarskikacikkari
