Czy zdajecie sobie sprawę jak wiele obiektów z plastiku nas otacza? W latach 1950-2017 wyprodukowano aż 8,3 mld ton tworzyw sztucznych![1] Plastik krąży w ekosystemie przez stulecia, torba foliowa czy butelka PET rozkłada się nawet tysiąc lat. Rosnący problem ilości tych ciężko rozkładalnych produktów sprawił, że zarówno naukowcy, jak i rządy podejmują próby walki zarówno z istniejącym już plastikiem, jak i z tym, który powstaje każdego dnia.
Jak wiemy plastik jest produktem bardzo odpornym na działanie warunków atmosferycznych, nie można go spalić ze względy na toksyczność tworzącego się przy tym dymu, plastik tworzony jeszcze kilka lat temu nie był przewidziany do ponownego wykorzystania. To ostatnie na szczęście się zmienia - do producentów zaczęła docierać odpowiedzialność za produkt. Zaczęto rozmawiać o tym, jak plastik użyć ponownie. Projektuje się opakowania tak, aby można je było wykorzystać wielokrotnie, zmniejszyć „straty” surowców stosowanych do produkcji plastiku i docelowo dojść do etapu, gdy 100% produktów możliwych do recyklingu tam trafiało. Zwłaszcza butelek PET, które są po foliówkach jednym z najbardziej uciążliwych śmieci. [2]
Dobrym przykładem jest tutaj Norwegia gdzie aż 97% butelek wraca do obiegu - tam pomogło państwowe ustawodawstwo i przeniesienie odpowiedzialności za butelki na producentów. W Norwegii obowiązuje tzw. podatek ekologiczny, jego wysokość zależy od poziomu recyklingu plastikowych butelek. Korelacja jest prosta: jeśli recyklingowi poddawane jest ponad 95% produktów to podatek jest zerowy, dlatego opłaca się pomyśleć o całym cyklu życia produktu. Jasne są też zasady zwrotu plastikowych butelek – szybkie odzyskanie pieniędzy motywuje do oddania butelki, dodatkowym plusem jest to, że nie potrzebny jest paragon czy dowód zakupu, każda butelka jest zamieniana na pieniądze lub bon do sklepu. [3]
Tak naprawdę skuteczna walka z plastikiem to tylko kwestia decyzji, Australia zmniejszyła zużycie plastikowych toreb o 80% w 3 miesiące (2018r)! Wydaje się to nieprawdopodobne, ale wystarczyło, że dwie największe sieci handlowe (Woolworths i Coles) działające na terenie Australii wprowadziły zakaz używania toreb foliowych, zamiast nich oferowane są torby wielorazowe w niskiej cenie (15 centów). Pomimo początkowego oporu ludzie szybko się przestawili na nowy system. [4]
Podejście do plastiku zmienia się - do wielu krajów nie można już nawet wwozić plastikowych torebek, np. w Kenii grozi za to odpowiedzialność karna! W kolejnych krajach pojawiają się ograniczenia lub nakładane są specjalne ekologiczne podatki.
Ograniczanie to jedno, ale jak radzić sobie już z istniejącym plastikiem? To jedno z największych wyzwań naszych czasów.
Aby walczyć z zanieczyszczeniem oceanów we wrześniu tego roku ruszył od dawna przygotowywany program „The Ocean Cleanup”. System wykorzystuje wiatr i prądy morskie, aby przemieszczać śmieci do specjalnie zaprojektowanych barier. Śmieci są następnie przenoszone na ląd w celu poddania ich recyklingowi i segregacji. Zgodnie z założeniami programu w przeciągu 5 lat powinno się udać wydobyć połowę śmieci z Wielkiej Pacyficznej Plamy Śmieci. [6]
Część śmieci zostanie ponownie przetworzona, ale co z resztą? Tu naprzeciw wyzwaniu wychodzą naukowcy badający możliwość rozkładania plastiku przez różne organizmy.
Na przykład w Pakistanie odkryto grzyby, które są w stanie „zjeść” plastik skracając proces rozkładu tego materiału z 1000 lat do kilku tygodni. Te niezwykłe grzyby rozwijają się dosłownie na wszystkim, np. olejach czy odpadach toksycznych. Zanim będą one jednak wykorzystane czeka nas jeszcze wiele lat badań. [7]
Trwają również prace nad podkręceniem możliwości bakterii rozkładających plastik. Tworzywa sztuczne rozkładają się tak długo ponieważ są złożonymi polimerami, co oznacza, że są długimi, powtarzającymi się łańcuchami cząsteczek, które nie rozpuszczają się w wodzie. Bakterie dzielą te łańcuchy na mniejsze cząstki i z nich można stworzyć nowy plastik – to rozwiązanie zaczęto wykorzystywać w procesie ekorecyklingu. [8]
Przed nami jako ludzkością daleka droga do usunięcia problemu plastiku, ale podejmujemy już pierwsze kroki, a zawsze najtrudniej jest zacząć.
Źródła:
Link: https://web.facebook.com/poczujmietedocsr/?fref=ts
